اقدامات معدنی فولاد مبارکه گسترده می‌شود/ افزایش سرعت اکتشافات معدنی با ورود فولاد مبارکه به این حوزه 

تیتر 20- صنعت فولاد کشور که حالا دو سال با چشم انداز 1404  و تولید 55 میلیون تن فاصله دارد، با چالش هایی همراه است که می تواند دسترسی به این عدد را حتی برای چندین سال به تعویق اندازد. البته این در حالی است که ظرفیت های نصب شده بیش از 40  میلیون تن و مجوزهای صادر شده بیش از 50  میلیون تن است. اما با این حال با توجه به عمیق شدن این چالش ها نمی توان چندان امیدی به تحقق این عدد در دو سال  پیش رو داشت. 

نکته جالب آن است که چشم انداز این صنعت براساس منابع در اختیار یعنی سنگ آهن، گاز و نیروی انسانی ترسیم شد اما هر سه مورد امروز گریبان گیر فولادی ها شده است. یعنی با وجود بیش از 2.5 میلیارد تن ذخیره قطعی فعلی و همچنین ذخایر احتمالی در دست شناسایی، امروز تامین مواد اولیه برای تولیدکنندگان فولاد از جمله فولاد مبارکه که بزرگترین هلدینگ فولادی کشور محسوب می شود را با چالش های بسیاری همراه کرده است. در حالی این چالش گریبان گیر فولادی هاست که طرح های توسعه ای بسیاری در دست اجرا است تا ظرفیت های تولیدی افزایش پیدا کند. 

اما در بحث تامین مواد اولیه سرنخ این مشکل به کجا می رسد؟ 
بدون شک اولین پاسخ به این موضوع عدم توسعه اکتشافات است. در چند دهه گذشته عدم توجه به توسعه بخش معدن و همچنین عدم سرمایه گذاری کافی در حوزه اکتشافات توانست وضعیت را به جایی برساند که امروز سناریو واردات سنگ آهن و معدنکاری در کشورهای دیگر روی میز قرار بگیرد. در حالی که زیرساخت های لازم برای تحقق این برنامه هم از جمله زیرساخت های حمل و نقلی هم آن طور که باید در دست نیست و می تواند هزینه تمام شده محصول را چندین برابر افزایش دهد. البته با توجه به سرمایه گذاری های صورت گرفته در طرح های فولادی و اشتغالزایی که این صنعت به همراه دارد، شاید اجرایی شدن موضوع یاد شده هم به حفظ تولید و اشتغال کمک کند.

درواقع تمرکز اصلی دولت ها بر حلقه میانی زنجیره ارزش باعث شد تا اکتشافات آن طور که باید توسعه پیدا نکند. در نتیجه امروز شرکت های فولادی ازجمله فولاد مبارکه برای توسعه اکتشافات پیش قدم شده و طرح هایی را در دست اجرا دارند.

 شاید ورود فولاد مبارکه به این حوزه بتواند سرعت اکتشافات را افزایش دهد، زیرا یکی از اصلی ترین مصرف کنندگان سنگ آهن بوده و سرمایه گذاری بسیاری در طرح های فولادی دارد در نتیجه با ورود به این حوزه سعی بر آن دارد تا اکتشافات را افزایش و از ذخایر معدنی بهره برداری کند. جالب است بدانید  در مکانیسم ارزیابی صلاحیت فنی داوطلبان معدن‌کاری سازمان صمت، فولاد مبارکه حداکثر نمره را کسب کرده است.

در همین زمینه برای پهنه انارک به وسعت ۱۴۴۷۳ کیلومترمربع مطالعات فاز شناسایی و پی‌جویی انجام شده و در ۴۳۵۰ کیلومترمربع آن توسط فولاد مبارکه ژئوفیزیک هوابرد اجرا شده است. گفتنی است این منطقه تنها منطقه در استان اصفهان است که این مطالعات در آن انجام شده است. 

انجام گرفتن این فاز به ۷ محدوده اکتشافی اولویت اول شد و در شروع به کار، پروانه اکتشاف این ۷ محدوده به وسعت ۱۶۰ کیلومترمربع اخذ شد و طرح اکتشاف تدوین و اقدامات اکتشافی مربوطه انجام شد. در حال حاضر ۴ محدوده تعیین تکلیف شده و ذخایری از هماتیت، هماتیت منگنز و تیتانومگنتیت کشف شده است.

اما شاید بخش دیگری از مشکل از جایی افزایش پیدا کرد که توسعه زنجیره ارزش فولاد در دستور کار مجموعه های معدنی قرار گرفت. در واقع معدنی ها فولادی و ادامه دار شدن این موضوع فولادی ها را هم معدنی کرد. امروز نگاهی به مجموعه های معدنی نشان می دهد، طرح های مهمی در بخش فولاد در دست اجرا است و گاها برخی مجموعه ها به سمت تولید ورق هم رفته اند. 

فولاد مبارکه نیز با ایجاد معاونت معدنی در تلاش است تا برنامه های خود در حوزه اکتشاف و استخراج را اجرایی کند. 

راهکارهای فولاد مبارکه در تامین مواد اولیه
همانطور که اشاره شد فولاد مبارکه مطالعه برروی پهنه ها و سرمایه گذاری در معادن را در دستور کار دارد تا بتواند بخشی از نیاز خود را تامین کند. در همین زمینه پروژه‌ای با دانشگاه اصفهان در دستور کار است که  در مساحتی حدود ۵۵ هزار کیلومترمربع، با استفاده از روش‌های نوین تلفیق لایه‌های اطلاعاتی اکتشافی و دورسنجی و استفاده از هوش مصنوعی نقاط پرپتانسیل را شناسایی می شود. همچنین برای استفاده از منابع غیرمتداول سنگ‌آهن که در حال حاضر برای استحصال مگنتیت استفاده نمی‌شوند در حال تحقیق است. علاه بر این، شناسایی و استفاده از ذخایر هماتیت در دست اقدام است و با حمایت‌های مدیریت ارشد سازمان در زمینه استفاده از تکنولوژی‌های نو مانند برداشت‌های ژئوفیزیک پهپادی اقداماتی آغاز شده است. 

از سویی دیگر این مجموعه آمادگی حضور در پروژه های فرامرزی به ویژه افغانستان را دارد و می تواند برای بهره برداری از سنگ آهن موجود در افغانستان وارد سرمایه گذاری شود. 

فولاد مبارکه بزرگ ‌ترین مصرف ‌کننده کنستانتره سنگ آهن است درنتیجه باید تمهیدات لازم برای تامین سنگ آهن مورد نیاز خود را در دستور کار داشته و با نقشه راه درستی در این مسیر قدم بردارد.

 نگاهی به مجموعه فولاد مبارکه نشان می دهد، این مجموعه از نظر توانمندی ها در حوزه دانش فنی و صلاحیت علمی حرف برای گفتن دارد و می توان با سرمایه گذاری مورد نیاز به اکتشافات سرعت بخشیده و در گام اول چالش تامین مواد اولیه خود را حل کند و در گام بعدی به توسعه بخش معدن و اشتغالزایی بپردازد که دستاوردی همه جانبه بوده و حوزه اقتصادی و مسئولیت های اجتماعی را هم در بر می گیرد.